RADARHABER / ERZURUM

Erzurum’un sorunları ile dertlenen isim olarak tanınan tanınmış Hukukçu Avukat Ebubekir Elmalı, ‘’Erzurum Ağır Bakım Fabrikasında in cin top oynuyor’’ diyerek Erzurumlu siyasileri ve bürokratları Ağır Bakım Fabrikasına sahip çıkmaya çağırdı. Elmalı, ’’ Erzurum Ağır Bakım eski parlak günlerine dönebilse, Erzurum’da işsizlik konusunu başka boyutta konuşur olurduk’’ dedi. Elmalı, sosyal medya hesabından da yaptığı ve çok sayıda beğeni ve yorum alan çok önemli konuyu gündeme getirdiği açıklamasına, Afyonkarahisar Ağır Bakım Fabrikasını örnek göstererek şunları söyledi: ‘‘ Afyonkarahisar'daki 8. Ana Bakım Fabrikası. Ağır Bakım Fabrikasında Türk Silahlı Kuvvetleri için balistik koruyucu ekipmanlar, kompozit başlık, koruyucu yelek ve şişirilebilir lastik bot gibi askeri materyallerin üretim, bakım ve onarımını gerçekleştirmektedir. Yüzlerce Afyonlu evine hatırı sayılır aylık götürmektedir. Erzurum Ağır Bakım da ise in cin top oynamakta. Oysa Erzurum Ağır Bakım da eski parlak günlerine dönebilse, Erzurum’da işsizlik konusunu başka boyutta konuşur olurduk.’’

AĞIR BAKIM FABRİKASININ TARİHÇESİ

Erzurum silah fabrikasının temeli 1920 yılında, Türk ordusunun Kars ve Gümrü civarına yönelik ileri harekâtından sonra atıldı. Gümrü ve Karsta ki onarım evlerinden alınan Ruslara ait makine ve tezgâhlar, kolordu komutanı Kazım Karabekir Paşanın gayretiyle Erzurum a getirilerek, Firdevsoğlu kışlasının bir köşesinde çekirdek bir atölye oluşturulmuş ve böylece “iş ocağı” adıyla bir tamir atölyesi kurulmuştur. 

İş ocağı kurulurken kışlanın bir kısmında 20. Topçu Taburu ikamet etmekteydi. Kışlanın bir köşesinde ise küçük bir atölye olarak iş ocağı açılmıştı. İş ocağı atölyesinde şark cephesindeki kıtalardan toplatılan kamacı ve tüfekçi ustalar ve bazı sanat erbabı askerler çalıştırılarak ufak tefek tamirata başlanmış ve çalışma dönemine girmiştir. İlk çalışmalarda bir taraftan silah onarımı yapılırken diğer taraftan İngiliz fişekleri Türk silahlarına uygun hale dönüştürülüyordu. Ayrıca atölyeye alınan kadınlar tarafından iplik imal edilerek ordunun giyim eşyası karşılanmaya çalışılmış, birde saraçhane kurulmuştur. 

Doğu Anadolu bölgesinde Birinci Dünya Savaşı nedeniyle yetim ve kimsesiz kalan çocuklar 1919 da Kazım Karabekir Paşa tarafından toplattırılarak, iş ocağında açılan “çıraklık okulu” na alınmışlardır. Bunlar ordudan temin edilen işlerle, beş subayın nezaretinde hem teorik, hem pratik bilgiler almaktaydı. 

Erzurum Firdevsoğlu kışlasın da ki kurumun adı olan “iş Ocağı” 1923 te “Erzurum Esliha tamirhanesi” adını alarak 1938 yılına kadar faaliyetlerini sürdürmüş, bu yıldan sonra “silah fabrikası” haline getirilmiştir. Ancak Erzurum halkının zihninde uzun süre “iş ocağı” olarak kalmıştır. 1923 yılında Esliha tamirhanesi adıyla Milli müdafaa vekâleti Harbiye Fabrikaları müdüriyetine bağlandıktan sonra tamirhaneye gereken sanatkârlar Ankara’dan gönderilmiş ve Erzurum’daki sanatkârlar da bu müesseseye alınmışlardır. Çırak mektebinden buraya yüz kadar çocuk ayrılarak eğitime başlandı. Burada aynı zamanda otomobil tamiri ve şoförlük eğitimi de veriliyordu. Burada birde kuyumculuk şubesi vardı. Aynı günlerde çırak mektebi lağvedilerek, öğrencilerin bir kısmı İstanbul sanat mektebine bir kısmı darüleytama verilmiştir. 1938 yılında silah fabrikası haline getirilen iş yeri bünyesinde çıraklık mektebi tekrar açılarak 1943 yılına kadar talebe yetiştirmiştir. 

1950 yılında fabrikanın adı “Ağır Bakım Tamir Fabrikası” olarak değişmiş, 1956 yılında bünyesinde çıraklık okulu tekrar faaliyete geçirilerek yeniden çekirdekten usta yetiştirilmeye başlanmış, 1969 yılına kadar bu okul devam etmiş sonra talebeler sanat okuluna nakledilmiştir. Bu arada fabrika “1021 inci Ordu Donatım Ağır Bakım Tamir Fabrikası” adını almış ve çatısı da kiremitli hale getirilmiştir. 1972 yılında tekrar isim değiştirilerek “Ağır Bakım Tamir Fabrikası” adını almıştır. Fabrika 1982 yılında Dadaşköy yolu üzerindeki şehit er Ahmet ÖĞCÜ kışlasına taşınmış olup, bugün aynı kışlada 55. Bakım Fabrika Müdürlüğü olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.