Sinan AYDIN'ın -ÖZEL- haberi...

RADARHABER / ERZURUM

Geleneksel Spor Dalları Federasyonu, federasyon bünyesinde faaliyet gösteren ata sporu ciritle ilgili çok önemli bir çalışmaya imza attı. Türkiye genelinde 13 ilde 75 aktif kulübü ve 1200 lisanslı cirit sporcusu olan Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu, kurum içinde cirit atlarını sigortaladı. Ciritçilere maddi destek amacı ile başlatılan uygulamaya göre; müsabaka esnasında kazaen telef olan ölen ya da hastalanıp ölen cirit atları için at başına 1500 TL para ödeniyor.

ŞUANA KADAR 26 CİRİT ATI İÇİN 39 BİN TL ÖDENDİ

Aktif olarak federasyona kayıtlı sporculara, uygulama kapsamında ödeme yapılıyor. Şu ana kadar (maç esnasında ayağı kırıldığı için vurulmak suretiyle öldürülme, kazaen bir yere çarparak telef olma ya da hastalanıp telef olma sonucu) 26 cirit atı için sahiplerine kişi başı 1500 olmak üzere toplam 39 bin TL tazminat ödendi. Cirit sporu ile uğraşan ciritçileri desteklemek amacıyla başlatılan bu hizmet, başta kulüpler olmak üzere sporcuların büyük beğenisini kazandı. Cirit atlarını sigortalatma uygulamasının kapsamı da genişletildi. Federasyon, çeşitli sigorta şirketleri ile de görüşerek mutabakata vardı. Cirit atları, 2015 yılının Ocak ayından itibaren de genel sigortalı olacak.

VETERİNER RAPORU VE LEŞ FOTOĞRAFI GEREKİYOR

Cirit atı ölen ciritçi, Federasyondan para alabilmek için veteriner raporu ve atın leşinden çekilen fotoğraflarla müracaatta bulunmak zorunda. İstenilen evrakları yerine getiren cirit atı sahipleri, Federasyonun kurum içi sigortasından yararlandırılarak bin 500 TL para alıyor. Piyasada normal bir cirit atının fiyatları 3 bin ile 5 TL arasında değiştiği için, bu para mağdur ciritçilere büyük destek oluyor. Uygulamanın mimarı olan Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu Başkanı Profesör Doktor Alparslan Ceylan, “ Cirit sporu ile uğraşan üyelerimize destek olması amacıyla böyle bir çalışma başlattık. Cirit atlarını, sporcuların desteklenmesi amacıyla bir nevi kurum içi sigortaladık. Aktif olarak cirit oynamakta kullanılan atların müsabaka esnasında ya da hastalanıp ölmesi durumunda, at sahibi veteriner raporu ve fotoğrafla bu durumu belgeleyip bizden telef olan atı için bin 500 TL para alıyor’’ dedi. Çeşitli sigorta şirketleri ile görüşüp belirli bir mesafe aldıklarını da kaydeden Başkan Ceylan, ‘‘ Bir aksilik olmazsa 2015 yılının Ocak ayından itibaren de cirit atlarımız genel sigortalı olacak” dedi. Ülkemizde cirit sporuna olan ilgi her geçen gün artıyor. Cirit kulüplerinin bulunduğu 13 ilde, iller arası mahalli cirit ligi yapılıyor. Bu liglerde dereceye giren kulüpler, Atlı Cirit Türkiye Şampiyonasında şampiyonluk için mücadele ediyor.

CİRİT NEDİR, NASIL OYNANIR?

Cirit, bir diğer deyimle Çavgan, Türklerin yüzyıllardan beri oynadıkları bir ata oyunudur. Türkler, Orta Asya’dan Anadolu’ya bu atlı oyunu da dolu dizgin beraberlerinde getirmişlerdir. Türkler için at, mukaddes ve vazgeçilmez bir unsurdur. At sırtında doğar, at sırtında büyür, at sırtında savaşır, at sırtında ölürlerdi. Cirit Oyunu, Türklerin en büyük tören ve sportif oyunu idi. Daha sonra 16. yüzyılda Osmanlı Türkleri tarafından bir savaş oyunu olarak kabul edildi. 19. yüzyılda bütün Osmanlı ülkesi ve saraylarının en büyük gösteri sporu ve oyunu oldu. Cirit, ayni zaman tehlikeli bir oyun olduğundan 1826 yılında II. Mahmut tarafından yasak edildi. Fakat daha sonra yine Osmanlı Ülkesi’nin basta gelen meydan ve savaş oyunu olarak her tarafa yayıldı.

Oyunun Oynanması:

Bir metre uzunluğunda, kurutulmuş meşe veya soyulmuş hurma dalından yapılmış oldukça ağır ve kalın bir sopa kullanılır. Oyuna katılan kişiler aralarında 100 metre bırakarak karşılıklı dizilirler. Bu takımdaki atlılardan biri atını sürerek karşıdakilerden birinin adını seslenir. Bundan sonra oyun başlamış olur. Atını ileri süren oyuncu elindeki ciriti hasmına doğru fırlattıktan sonra geriye doğru kaçmaya başlar. Üzerine cirit atılan atlıda atanı kovalar ve oda ciriti ona atar. Bu sırada önde koşanın takımından başka bir oyuncu da arkadaşını kovalayanın peşine düşer ve oyun böyle devam eder. Bu oyundaki hedef atın sırtındaki binicidir. Cirit’in ata isabet etmesi halinde ciriti atan oyuncu oyun dışı kalır. Bu yüzden atlılar kendilerine atılan ciritten kurtulmak için at üzerinde çeşitli taktikler uygularlar. Eğilme, atın yanlarına sarkma ve bazı akrobatik hareketler dahi yapılır. Her isabet takıma bir puan kazandırır. Bütün oyuncuların ellerindeki ciriti savurmalarından sonra en fazla isabet kaydedişe göre galip takım ilan edilir. Yöreye göre puanlama değişebilir.

Puan Alma:

Ciritçiye isabetli vuruş 3 puan,
Ciriti havada tutmak 3-(1) puan,
Rakibi yakalayıp bağışlama 3 puan,
Tehlikeli durumda puandan vazgeçme 3 puan

Puan Kaybetme:

Rakibi yakalayıp bağışlamama 3 puan,
Atın rakibe kasten çarptırılması 3 puan,
Ata cirit kasten vurma 3 puan,
At ile karşı alaya girme 1 puan,
Yan çizgiyi geçme 1 puan,
Alaya atışlarda atış sahasından atmama 1 puan,
Alay atışında ciriti atamama 1 puan,
Erken ve çift çıkış 1 puan,
Attan düşme 3-(6) puan,
Attan inme 1 puan...

NOT: Haberi kaynak göstererek kullanabilirsiniz...